هماهنگی شرکت با جامعه و محیط‌زیست
از آنجا که یک بنگاه اقتصادی به منزله یک نهاد عمومی تلقی می‌شود و فعالیت خود را با توجه به ساختار و نیاز جامعه انجام می‌دهد، لازم است با اجتماعی که در آن مستقر است ارتباط متعادل و اثربخشی برقرار کند و علاوه‌بر آن روابط هماهنگ و سازگاری را با محیط زیست پیرامون خود داشته باشد.
وقتی که یک شرکت فعالیتی را از هر نوع شروع می‌کند، مقداری زمین را در اختیار می‌گیرد و تعداد زیادی از افراد جامعه را به کار دعوت می‌کند. این شرکت باید آمادگی داشته باشد که خود را به مثابه عضو صادق و موثری از جامعه نشان دهد و احساس تعهد خود به سرنوشت مشترک خویش با جامعه را به روشنی بیان کند، تا به تعادل جامعه کمک کرده و سهمی موثر در زندگی اجتماعی اعضای آن داشته باشد.
یکی از مهم‌ترین مسوولیت‌های بنگاه اقتصادی در سطح محلی این است که برای ایجاد رابطه مثبت بین خود، جامعه و محیط زیست بکوشد و از پروژه‌هایی که باعث اعتلای جامعه می‌شود به طور جدی حمایت کند. شرکت این کار را می‌تواند از راه‌های مختلف انجام دهد. اول باید تصمیمی جدی برای توسعه محلی بگیرد و سپس بر پایه این تصمیم خود را از جامعه و جامعه را از خود بداند. با چنین تعهدی و همراه با صداقت در مقابله با مشکلات اجتناب‌ناپذیر روزانه، حضورش برای جامعه و عموم مردم حضوری مبارک خواهد بود و سرنوشت خود را به دیگران و جامعه گره خواهد زد. همکاری با یکدیگر و پیشرفت با هم در یک منطقه می‌تواند نوید دهد که نتیجه کار شرکت عبارت است از تولید، توزیع و گسترش منفعت همگانی.
یکی از اقدامات منطقی شرکت در زمان استقرار در یک منطقه، ایجاد اشتغال برای مردم است. شرکت‌ها موظف هستند که با خلاقیت و ابتکار و فعالیت‌های جدی و پرشور، برای اکثر افراد جامعه خود کار ایجاد کنند تا اضطراب یافتن کار و ترس از دست دادن آن را در میان افراد جامعه تسکین بخشند. از طرفی دیگر، وقتی شرکتی با تلاش مداوم فرصت‌های بیشتری برای کار، خلاقیت و تولید فراهم می‌کند، دستمزد کارمندانش را بالا می‌برد و شرایط کار را بهبود می‌بخشد، کارمندان احساس رضایت می‌کنند و قدرت خرید آنها نیز افزایش می‌یابد.
به طور طبیعی اثر این اقدامات مفید در بسیاری موارد مشاهده می‌شود و جامعه در مجموع در مسیر پیشرفت و موفقیت بهتری قرار می‌گیرد؛ بنابراین یک شرکت متعهد است که تلاش پایداری را برای کمک به توسعه منطقه انجام دهد. توسعه منطقه‌ای از طریق رشد اثربخش شرکت باعث ایجاد اشتغال، بالا رفتن سطح دستمزد، افزایش قدرت خرید مردم و نهایتا استقبال و حمایت مردم از شرکت خواهد شد. اینکه یک شرکت علاقه‌مند به ایجاد شعبات و کارخانه‌ها یا موسسه‌های مختلف خود در مناطقی باشد که مردم متقاضی آن هستند، دارای اهمیت است. شرکت با این کار می‌تواند نقشی مهم در ایجاد شغل در مناطق مختلف داشته باشد و به توسعه منطقه‌ای کمک کند. چنین اقدامی نه تنها به اشتغال بلکه به بهبود بهداشت، سلامت عمومی، تفریحات و تربیت بدنی مردم یاری می‌رساند. امروزه بسیاری از شرکت‌ها، به عنوان مزایای شغلی، استادیوم، استخر، کلینیک بهداشتی و مراکز تفریحی برای سلامت و استراحت کارمندانشان ایجاد می‌کنند.
برای حفظ توانایی یا بهسازی نیروی کار کارمندان فضا و امکانات مناسب تقویت روحی و جسمی تاسیس می‌کنند. این گونه اقدامات قابل‌تحسین و ارزشمند است و به سلامت روانی، اجتماعی و جسمی افراد جامعه کمک می‌کند. در ژاپن، حداقل چندین نوع از این امکانات برای استفاده عمومی وجود دارد. من فکر می‌کنم شرکت‌ها به در نظر گرفتن چنین امکاناتی فقط برای کارمندان خود بسنده نکنند؛ بلکه باید به شفابخشی جامعه و توانمندسازی منطقه خود نیز توجه کنند. شایان تقدیر است اگر شرکت‌ها غیر از کارمندانشان، به عموم مردم نیز اجازه استفاده از مکان‌های بهداشتی و تفریحی شرکت را بدهند.
مثلا در ساعات کار یا اوقاتی که این نوع تاسیسات مورد استفاده کارمندان نیست، آنها را تحت شرایطی برای استفاده عموم آزاد اعلام کنند. احتمالا این نوع امدادرسانی به جامعه ایفای قسمتی از مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها محسوب می‌شود، زیرا با اجازه استفاده عام از این تسهیلات، شرکت‌ها کمبود چنین امکاناتی را در جامعه جبران نموده و افراد منطقه را تشویق به فعالیت‌های تفریحی و ورزشی بیشتری خواهند کرد و به حفظ بهداشت روانی و اجتماعی جامعه یاری خواهند رساند. موضوع مهم دیگر این است که چگونه ساختمان‌ها، زمین‌ها و تشکیلات شرکت با محیط پیرامون خود تناسب پیدا کند؟ شاید بنا کردن یک ساختمان به تنهایی ایرادی نداشته باشد و در نوع خود زیبا باشد، اما اینکه ساختمان باید در جای مناسبی قرار گیرد و با نمای شهر و نمای طبیعت پیرامون خود تناسب داشته باشد و به طور کلی مناظر اطراف را خراب نکند، نکته‌ای است که مدیران یک بنگاه اقتصادی باید به آن توجه کنند.
چندی پیش، در یکی از سفرهایم به سوئیس، از اینکه مردم این کشور توانسته‌اند این همه ساختمان‌های مختلف را با چشم‌اندازهای متنوع هماهنگ و زیباسازی کنند شگفت‌زده شدم. به نظر من در حقیقت حضور خانه‌ها و ساختمان‌ها در خدمت زیبا کردن مناظر بودند. به نظر می‌رسد در ژاپن بسیاری از ساخت‌و‌سازهای مسکونی به جای تقویت زیبایی‌های طبیعت، آن را بد منظره کرده‌اند. استقرار در جایگاه خوب با ظاهر مناسب و متناسب با محیط پیرامون، به طور یقین قسمتی از مسوولیت اجتماعی یک شرکت است. وقتی یک شرکت، ساختمان و تاسیساتی بنا می‌کند باید به هماهنگی و تناسب بناها با محیط اطراف خود توجه کند. شاید در حد آرزو باشد اما باید توجه داشت که چگونه این تاسیسات می‌تواند بر زیبایی محل یا شهر بیفزاید و چگونه می‌تواند کیفیت زندگی را در منطقه بالا ببرد.
یک شرکت وقتی خود را از نظر اجتماعی وام‌دار می‌داند، باید به هر صورت که می‌تواند هماهنگی و سازگاری بین تاسیسات، محل و محیط زیست خود با محیط پیرامون ایجاد کند. باید به عنوان عضوی از منطقه در یافتن کمبودهای جامعه تلاش کند و با کسب اطلاعات و مشارکت موثر با جامعه به یافتن راه‌های رسیدن به اهداف اجتماعی و حذف کمبودهای منطقه‌ای، دست یابد. علاقه‌مندی شرکت‌ها برای تعامل موثر با جامعه محل فعالیت سبب می‌شود تا جامعه و شرکت در مواجهه با مشکلات و طریق یافتن راه‌حل آنها به نحو اثربخشی به یکدیگر کمک کنند. مهم‌ترین قسمت مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها این است که اهداف خود را براساس تفکر همزیستی سازنده با جامعه و پیشرفت دوجانبه بنا کنند.
منبع: کتاب «مسوولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی»
ترجمه: محمدرضا سرکارآرانی – مریم داداش‌زاده
